DERNEĞİN ADI VE MERKEZİ

Madde 1:

Derneğin adı Sivil ve Ekolojik Haklar Derneği’dir.  Derneğin kısa adı SEHAK’dır. Derneğin Merkezi İstanbul’dur. Yönetim Kurulu kararı ile İstanbul içinde Derneğin adresi değiştirilebilir. Şubesi açılmayacaktır.

 

DERNEĞİN AMACI VE BU AMACI GERÇEKLEŞTİRMEK İÇİN DERNEKÇE SÜRDÜRÜLECEK ÇALIŞMA KONULARI VE BİÇİMLERİ İLE FAALİYET ALANI

Madde 2:

Dernek, demokratik, insan ve doğa haklarına saygılı, kültürel ve düşünsel farklılıkları zenginlik olarak gören bir sivil toplumu hedefler. Bu doğrultuda derneğin amacı:

• Hak temelli bir yaklaşımla, tüm insanların demokratik, eşit, sürdürülebilir ve sağlıklı bir çevrede yaşayabilmesi,

• Sivil toplum içinde katılımcılığın ve demokrasinin gelişimi,

• Örgütlülüğün ve özerkliğin güçlendirilmesi,

• Farklı kültürel kimliklerin, inanışların ve görüşlerin bir arada olabilmesi,

• İnsan haklarına saygılı ve doğaya uyumlu bir toplumun oluşması,

• Tüm yurttaşların temel insan haklarının korunması,

• İhtilafların diyalog ve barışçıl yollardan çözülmesi,

• Her türlü şiddetin ve ayrımcılığın ortadan kalkması,

• Başta Avrupa ve komşu ülkeler olmak üzere, diğer ülkelerden sivil toplum kuruluşlarıyla ilişkilerin geliştirilmesi,

• Yaşamın sürdürülebilir kılınması ve ekolojik dengenin korunması,

• Sivil toplumun karar alma süreçlerinde söz sahibi olması için,

kendi öncelik alanları içinde savunuculuk, kampanya, araştırma, eğitim, lobi ve benzeri çalışmaları yürütmektir.

 

Madde 3:

Derneğin belirlenen misyonuna ulaşmasında izleyeceği ilkeler ve değerler özetle şöyledir:

• Bütün faaliyetlerinde ilkeleri doğrultusunda tarafsız ve bağımsızdır,

• Demokrasi, eşitlik, katılımcılık ve farklılığa saygı temelinde çalışmalar yürütülmesini benimser,

• Gerek yönetiminde, gerekse faaliyetlerinde toplumsal cinsiyet sorunlarını dikkate alır,

• Her türlü şiddete ve ayrımcılığa karşıdır,

• Her türlü çevre sorununa duyarlıdır, günümüz ve gelecekteki kuşaklar açısından yaşamın bütünlüğüne inanır ve bu anlamda çevrenin ve ekosistemin korunmasını önemser,

• Uluslararası sözleşmelerde kabul edilen tüm hak ve özgürlüklere saygılıdır,

• Katılımcı ve çoğulcu bir demokrasi anlayışını yaşam biçimi olarak benimser,

• Uygulanabilir ve hızlı çözüm üreten, gönüllü çalışmalara ve aktivizme önem veren bir örgüttür.

​
 

DERNEĞİN FAALİYET ALANI VE ÇALIŞMA BİÇİMLERİ

Madde 4:

A-) Derneğin Faaliyet Alanı ve Çalışma Konuları:

Dernek, yukarıda belirtilen amaç ve ilkeler doğrultusunda aşağıdaki çalışmaları yapar.

• Toplumu sivil örgütlenmeye teşvik eder,

• Katılımcı demokrasinin ve insan haklarına saygının yaygınlaştırılması için çaba gösterir,

• Sivil toplum örgütlerinin kurumsal gelişimlerini artırmak, rol ve misyonlarını daha verimli ve etkili gerçekleştirmelerine yardımcı olmak üzere gerekli çalışmaları yapar,

• Avrupa’yla bütünleşmeye katkı sağlayacak çalışmaları yürütür ve bu tür çalışmalara katılır,

• Avrupa ve komşu ülkelerdeki sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliğinin geliştirilmesi için çaba harcar,

• Etnisite, toplumsal ve kültürel kimlikler ve inançlara dair ayrımcılık ve nefret suçlarına yönelik çalışmalar yapar ve ayrımcılığın her türlü çeşidinin ortadan kalkması ve herkes için eşitlik anlayışının yaygınlaştırılması yönünde çalışır ve bu tür çalışmalara destek verir,

• Kültürlerarası diyalogun geliştirilmesine destek verir, kültürel farklılıklara saygının artırılmasına çalışır,

• Yaşamın tüm alanlarında erkek ve kadın eşitliğinin sağlanmasına çalışır, cinsel yönelimlere yönelik ayrımcılığa karşı çalışmalar yürütür, bu tür çabaları destekler,

• Başta kadına yönelik cinsel şiddet olmak üzere, şiddetin her türlüsünün ortadan kaldırılması için çalışmalar yürütür, bu tür çalışmalara destek verir,

• Her türlü çevre sorununa duyarlılığın artırılmasına destek verir, bu konuda çalışmalar yürütür; günümüz ve gelecekteki kuşaklar açısından daha iyi bir yaşam için çevrenin korunması ve geliştirilmesi için çalışmalar yürütür, ekosistemin bütünlüğünün korunmasını destekler,

• Sanatın ve kültürel değerlerin korunması ve saygı gösterilmesi için çaba sarf eder, bu tür çabaları destekler,

• Şeffaf ve kapsamlı bir sivil diyalogun geliştirilmesi için çalışma yürütür, bu tür çalışmalara destek verir,

• Toplumsal sağlık sorunlarının çözümü için faaliyetler yürütür ve bu tür çalışmaları destekler,

• Barışın savunulması ve toplumsal dayanışmanın geliştirilmesine çalışır ve bu tür çalışmaları destekler; yerel, bölgesel ve uluslararası barış çabalarına katılır ve destek verir,

• Herkesin adalete eşit derecede erişimi için çabalar ve bu tür çalışmaları destekler,

• Yoksul kesimler, sosyal olarak dışlananlar ve ayrımcılığa uğrayan tüm dezavantajlı grupların karar alma mekanizmalarına katılımının geliştirilmesi ve bu gruplara karşı ayrımcılığın ortadan kalkması için çalışmalar yürütür, bu tür çabaları destekler,

• Çocukların toplumda ayrımcılığa ve şiddete uğramadan yetiştirilmesi için çalışmalar yürütür ve bu konudaki çabaları destekler,

• Gençlerin toplumda ayrımcılığa ve şiddete uğramadan yetiştirilmesi için çalışmalar yürütür ve bu konudaki çabaları destekler,

• Yoksulluğun ortadan kaldırılması, bu nedenle ortaya çıkan sosyal dışlanmanın önüne geçilmesi ve kalkınma sorunlarına yönelik çalışmalar yürütür, bu tür çalışmaları destekler,

• Gıda güvenliği, tarımsal üretim ve bu konularda ortaya çıkan toplumsal meselelerin çözümüne ilişkin faaliyetler düzenler ve bu türden faaliyetlere destek verir,

• İklim v su kriziyle mücadeleye ilişkin faaliyetler düzenler ve bu türden faaliyetlere destek verir,

• Bireylerin temel yurttaşlık hakları, ifade özgürlüğü, insan hakları ve güvenlik konularında adaletin sağlanması, eşit hakların yaygınlaştırılması ve demokrasinin geliştirilmesi yönünde çalışmalar yürütür ve bu tür çalışmalara destek verir,

• Göçler, mültecilik, sığınmacılık gibi nedenlerle ortaya çıkan toplumsal ve ekonomik sorunların çözümüne yönelik çalışmalar yürütür, bu tür faaliyetleri destekler,

• Demokratik ve herkese eşit haklar sağlayan bir eğitim için çalışmalar yürütür ve bu konudaki çalışmaları destekler,

• Başta kadınlar, çocuklar ve yaşlılara yönelik olmak üzere çalışma yaşamında örgütlenme, mesleki yeteneklerin geliştirilmesi, istihdam güvencesi ve işyeri sağlık güvencesi konularında çaba gösterir ve bu tür çabalara destek verir,

• Sivil toplum örgütlerinin ve çeşitli gönüllü gruplarının proje ve fon geliştirme, gündem ve politika oluşturma ve lobi becerilerinin artırılmasına katkıda bulunur,

• Sivil toplum örgütlerinin ve çevrelerin çalışmalarını kolaylaştırmak amacıyla yer, donanım ve teknik destek sağlamaya çalışır, bilgiye daha kolay erişimini sağlamak, iletişim ve diyalog kurma süreçlerini hızlandıracak olanaklar yaratır,

• Sivil toplumu ve sivil toplum kuruluşlarını katılımcı, çoğulcu demokrasi temelinde geliştirebilmek için yapılması mümkün ve uygun olan diğer bütün çalışmaları yapar.

 

B-) Derneğin Çalışma Biçimi

Dernek yukarıda belirtilen amaç ve faaliyet alanları içinde kalmak koşuluyla;

• İkametgâhı ile amaç ve hizmet konuları için gerekli taşınır ve taşınmaz malları satın alır, satar, kiralar ve kiraya verebilir. Taşınır ve taşınmaz mallar üzerinde her türlü tasarruf haklarını kullanabilir, işletebilir, her türlü inşaatı yaptırabilir ve gerekli tesisleri kurabilir,

• Amaçları doğrultusunda, katılımcılık prensiplerine dayanarak toplumsal farkındalığı artırmak ve bilinçlenmeye katkı sağlamak amacıyla kampanyalar ve lobi faaliyetleri düzenler, seminerler, kurslar, fuarlar, vb çalışmalar yürütür,

• Üyelerini ve kamuoyunu bilgilendirmek için, amaç ve hizmet konularıyla ilgili her türlü toplantı, seminer, konferans, temsil, gezi, festival, fuar vb etkinlikler düzenleyebilir, basılı ve dijital medya araçları üretebilir; üyelerine dağıtmak üzere çalışma ve bilgilendirme bültenleri çıkarır,

• Yürüttüğü sosyal projelere destek amacıyla ulusal ve uluslararası kaynaklardan fonlar sağlamaya çalışır, sponsorlardan finansal destek alabilir,

• Amaçları doğrultusunda diğer sivil toplum kuruluşları ve bireysel katılımcılarla birlikte toplumsal sorunların çözümüne ilişkin projeler geliştirir ve bu projeleri yaygınlaştırır, kâr amacı gütmeyen sivil toplum kuruluşları ve gönüllü gruplara destek amacıyla ulusal ve uluslararası kaynaklardan fonlar sağlamaya çalışır,

• Kamuoyunun ve üyelerinin bilgiye daha kolay erişimini sağlamak, iletişim ve diyalog kurma süreçlerini hızlandırmak üzere internet sitesi ve iletişim merkezi kurar, teknolojik gelişmelere uygun olarak gerek elektronik ortamda, gerekse diğer iletişim kanallarında bilgiye erişim ve paylaşım için gerekli altyapı çalışmalarını düzenler, bu tür çalışmaları başta Türkçe olmak üzere yabancı dillerde yaygınlaştırır,

• Çalışma alanlarında sivil toplum faaliyetlerini desteklemek üzere kaynak oluşturmaya çalışır, başta dezavantajlı gruplar olmak üzere, kurumsal kapasitesi yeterli olmayan ya da örgütlenmede desteğe gerek duyan her türlü kurum ve çevreye destek verir,

• Amacını gerçekleştirilmesi için gerek görülmesi halinde, kamu kurum ve kuruluşları ile görev alanlarına giren konularda, ortak projeler yürütür,

• Üyeleri ya da uzman kişiler aracılığıyla araştırma, inceleme, geliştirme çalışmaları yapar, çeviri eserler üretir ve bunları her türlü yayın aracı ile yayınlar,

• İhtiyaç duyduğu gelirleri elde etmek amacıyla iktisadi, ticari ve sanayi işletmeleri, ortaklıklar, vakıflar ve yardımlaşma sandığı kurabilir,

• Bu amaçla kamu kuruluşları ve üniversitelerle, uluslararası kuruluşlarla (dernek, vakıf, koalisyon, forum, platform, sendika, meslek odası, meslek birlikleri, işbirliği ağları, sivil girişim, vb.) işbirliği yapabilir, bu kuruluşlara üye olabilir; sivil toplum örgütlerinin ulusal ve uluslararası düzeyde ağ oluşturmalarını ve mevcut ağlarının güçlendirilmesini destekler ve bu tür oluşumlara katılır,

• Benzer amaçlı ulusal ve uluslararası kuruluşlarla (dernek, vakıf, koalisyon, forum, yerel yönetim, üniversite, sendika, meslek odası, meslek birlikleri, platform, işbirliği ağları, kültür dernekleri, sivil girişimler, vb.) proje bazında ortak çalışmalar yapar veya yardımlaşır; faaliyetlerini yaygınlaştırmak amacıyla gerek yurtdışında ve gerekse yurtiçinde, şube ve temsilcilikler açar,

• Yardım Toplama Kanunu, ilgili diğer mevzuat ve bu tüzük hükümlerine uygun olarak yardım ve bağış toplar, şartlı ve şartsız vasiyetleri kabul edebilir,

• Gerekli izinleri alarak lokal ve benzeri tesisler açabilir, işletebilir, derneklere tanınan tüm hakları kullanabilir, çalışmaları yapabilir,

• Yemekli toplantılar, konser, balo, tiyatro, sergi, spor, gezi, kermes, fuar standı ve eğlenceli etkinlikler vb. düzenler,

• Sivil toplumu ve üyelerini, çoğulcu demokrasi temelinde geliştirebilmek için yasalar çerçevesinde yapılması mümkün ve uygun olan diğer bütün çalışmaları yapar.

 

ÜYELİK

Üye Olma Hakkı ve Üyelik İşlemleri

Madde 5:

Fiil ehliyetine sahip bulunan ve derneğin amaç ve ilkelerini benimseyerek bu doğrultuda çalışmayı kabul eden ve mevzuatın öngördüğü koşullarını taşıyan her gerçek ve tüzel kişi bu derneğe üye olma hakkına sahiptir. Ancak, yabancı gerçek kişilerin üye olabilmesi için Türkiye’de yerleşme hakkına sahip olması da gerekir. Onursal üyelik için bu koşul aranmaz.

Dernek başkanlığına yazılı olarak yapılacak üyelik başvurusu, dernek Yönetim Kurulu tarafından en çok otuz gün içinde üyeliğe kabul veya isteğin reddi şeklinde karara bağlanır ve sonuç yazıyla başvuru sahibine bildirilir. Başvurusu kabul edilen üye, bu amaçla tutulacak deftere kaydedilir.

Derneğin asıl üyeleri, derneğin kurucuları ile müracaatları üzerine Yönetim Kurulu tarafından üyeliğe kabul edilen kişilerdir.

Derneğe maddi ve manevi bakımdan önemli destek sağlamış bulunanlar Yönetim Kurulu kararı ile onursal üye olarak kabul edilebilir.

 

Üyelikten Çıkma ve Çıkarılma

Madde 6:

Her üye yazılı olarak bildirmek kaydıyla, dernekten çıkma hakkına sahiptir.

Üyenin istifa dilekçesi Yönetim Kurulu’na ulaştığı anda çıkış işlemleri sonuçlanmış sayılır. Üyelikten ayrılma, üyenin derneğe olan birikmiş borçlarını sona erdirmez.

Dernek üyeliğinden çıkarılmayı gerektiren haller:

1. Dernek tüzüğüne aykırı davranışlarda bulunmak,

2. Verilen görevlerden sürekli kaçınmak,

3. Yazılı ikazlara rağmen üyelik aidatını altı ay içinde ödememek,

4. Dernek organlarınca verilen kararlara uymamak.

5. Üye olma şartlarını kaybetmiş olmak.

Yukarıda sayılan durumlardan birinin tespiti halinde Yönetim Kurulu kararı ile üyelikten çıkarılır.

Dernekten çıkan veya çıkarılanlar, üye kayıt defterinden silinir ve dernek malvarlığında hak iddia edemez.

 

Üyeliğin Kendiliğinden Sona Ermesi

Madde 7:

1. Üyenin ölümü veya gaipliği,

2. Üye olmak için öngörülen kanuni ve fiili şartların ortadan kalkması,

3. Derneğin tasfiyesi halinde, tasfiye işlemi tamamlanınca.

​

DERNEĞİN ULUSLARARASI KURULUŞLARA ÜYELİĞİ:

Madde 8:

Dernek yasalarda öngörülen koşulları yerine getirmek, gerekli izinleri almak koşuluyla gerekli görülen benzer amaçlı uluslararası kuruluşlara Yönetim Kurulu kararıyla üye olabilir, üyelikten ayrılabilir.

​

DERNEĞİN ORGANLARI

Madde 9:

Derneğin organları aşağıda gösterilmiştir:

1. Genel Kurul

2. Yönetim Kurulu

3. Denetleme Kurulu

​
 

A- GENEL KURUL

Madde 10:

Genel Kurul, dernek asil üyelerinden oluşan en yetkili organdır.

​

Genel Kurul’un Görev ve Yetkileri

Madde 11:

Aşağıda yazılı hususlar Genel Kurul tarafından görüşülüp karara bağlanır.

1. Dernek organlarının seçilmesi,

2. Dernek tüzüğünün değiştirilmesi,

3. Yönetim ve denetim kurulları raporlarının görüşülmesi ve Yönetim Kurulu’nun ibrası,

4. Yönetim Kurulu tarafından hazırlanan bütçenin görüşülüp aynen veya değiştirilerek kabul edilmesi,

5. Dernek için gerekli olan taşınmaz malların satın alınması veya mevcut taşınmaz malların satılması hususunda Yönetim Kurulu’na yetki verilmesi,

6. Yönetim Kurulu tarafından dernek çalışmaları ile ilgili olarak hazırlanacak yöneltmelikleri inceleyip aynen veya değiştirilerek onaylanması,

7. Dernek yönetim ve denetim kurullarının kamu görevlisi olmayan başkan ve üyelerine verilecek ücret ile her türlü ödenek, yolluk ve tazminatlar ile dernek hizmetleri için görevlendirilecek üyelere verilecek gündelik ve yolluk miktarlarının tespit edilmesi,

8. Derneğin federasyona katılması ve ayrılmasının kararlaştırılması,

9. Derneğin uluslararası faaliyette bulunması, yurt dışındaki dernek ve kuruluşlara üye olarak katılması veya ayrılması,

10. Derneğin vakıf kurması,

11. Derneğin fesih edilmesi,

12. Yönetim Kurulu’nun diğer önerilerinin incelenip karara bağlanması,

13. Mevzuatta Genel Kurul tarafından yapılması belirtilen diğer görevlerin yerine getirilmesi,

Genel Kurul,  derneğin diğer organlarını denetler ve onları haklı sebeplerle her zaman görevden alabilir.

Genel Kurul, üyeliğe kabul ve üyelikten çıkarma hakkında son kararı verir. Derneğin en yetkili organı olarak derneğin diğer bir organına verilmemiş olan işleri görür ve yetkileri kullanır.

​

Dernek Genel Kurul’unun Kuruluş Şekli, Toplanma Zamanı

Madde 12:

Genel Kurul, derneğe kayıtlı üyelerden oluşur.

Genel Kurul;

1. Bu tüzükte belirtilen sürede olağan,

2. Yönetim veya Denetim Kurulu’nun gerekli gördüğü hallerde veya dernek üyelerinden beşte birinin yazılı isteği üzerine otuz gün içinde olağanüstü toplanır.

Olağan Genel Kurul, 2 yılda bir mayıs ayı içerisinde, Yönetim Kurulu tarafından belirlenecek gün yer ve saatte toplanır.

Genel Kurul toplantıya Yönetim Kurulu tarafından çağrılır. Yönetim Kurulu, Genel Kurul’u toplantıya çağırmazsa; üyelerden birinin başvurusu üzerine sulh hâkimi, üç üyeyi Genel Kurul’u toplantıya çağırmakla görevlendirir.

​

Toplantıya Çağrı Usulü

Madde 13:

Yönetim Kurulu, dernek tüzüğüne göre Genel Kurul’a katılma hakkı bulunan üyelerin listesini düzenler. Genel Kurul’a katılma hakkı bulunan üyeler, en az on beş gün önceden, toplantının günü, saati, yeri ve gündemi en az bir gazetede veya derneğin internet sayfasında ilan edilmek, yazılı olarak bildirilmek, üyenin bildirdiği elektronik posta adresine ya da iletişim numarasına mesaj gönderilmek veya mahalli yayın araçları kullanılmak suretiyle toplantıya çağrılır. Bu çağrıda, çoğunluk sağlanamaması sebebiyle toplantı yapılamazsa, ikinci toplantının hangi gün, saat ve yerde yapılacağı da belirtilir. İlk toplantı ile ikinci toplantı arasındaki süre yedi günden az, altmış günden fazla olamaz.

Toplantı, çoğunluk sağlanamaması sebebinin dışında başka bir nedenle geri bırakılırsa, bu durum geri bırakma sebepleri de belirtilmek suretiyle, ilk toplantı için yapılan çağrı usulüne uygun olarak üyelere duyurulur. İkinci toplantının geri bırakma tarihinden itibaren en geç altı ay içinde yapılması zorunludur. Üyeler ikinci toplantıya, birinci fıkrada belirtilen esaslara göre yeniden çağrılır.

Genel Kurul toplantısı bir defadan fazla geri bırakılamaz.

 

Madde 14:

Toplantı, oy kullanma, karar alma usul ve şekilleri, toplantısız ve çağrısız alınan kararlar

A) Toplantı Usulü

Genel Kurul, katılma hakkı bulunan üyelerin salt çoğunluğunun, tüzük değişikliği ve derneğin feshi hallerinde ise üçte ikisinin katılımıyla toplanır; çoğunluğun sağlanamaması sebebiyle toplantının ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, bu toplantıya katılan üye sayısı, yönetim ve denetim kurulları üye tam sayısının iki katından az olamaz.

Genel Kurul’a katılma hakkı bulunan üyelerin listesi toplantı yerinde hazır bulundurulur. Toplantı yerine girecek üyelerin resmi makamlarca verilmiş kimlik belgeleri, Yönetim Kurulu üyeleri veya Yönetim Kurulu tarafından görevlendirilecek görevliler tarafından kontrol edilir. Üyeler, Yönetim Kurulu tarafından düzenlenen listedeki adları karşısına imza koyarak toplantı yerine girerler.

Toplantı yeter sayısı sağlanmışsa durum bir tutanakla tespit edilir ve toplantı Yönetim Kurulu başkanı veya görevlendireceği Yönetim Kurulu üyelerinden biri tarafından açılır. Toplantı yeter sayısı sağlanamaması halinde de Yönetim Kurulu tarafından bir tutanak düzenlenir.

Açılıştan sonra, toplantıyı yönetmek üzere bir başkan ve yeteri kadar başkan vekili ile yazman seçilerek divan heyeti oluşturulur.

Dernek organlarının seçimi için yapılacak oylamalarda, oy kullanan üyelerin divan heyetine kimliklerini göstermeleri ve hazırun listesindeki isimlerinin karşılarını imzalamaları zorunludur.

Toplantının yönetimi ve güvenliğinin sağlanması divan başkanına aittir.

Genel Kurul’da, yalnızca gündemde yer alan maddeler görüşülür. Ancak toplantıda hazır bulunan üyelerin onda biri tarafından görüşülmesi yazılı olarak istenen konuların gündeme alınması zorunludur.

Genel Kurul’da her üyenin bir oy hakkı vardır; üye oyunu şahsen kullanmak zorundadır. Onursal üyeler Genel Kurul toplantılarına katılabilir ancak oy kullanamazlar. Tüzel kişinin üye olması halinde, tüzel kişinin Yönetim Kurulu başkanı veya temsille görevlendireceği kişi oy kullanır

Toplantıda görüşülen konular ve alınan kararlar bir tutanağa yazılır ve divan başkanı ile yazmanlar tarafından birlikte imzalanır.  Toplantı sonunda, tutanak ve diğer belgeler Yönetim Kurulu başkanına teslim edilir. Yönetim Kurulu başkanı bu belgelerin korunmasından ve yeni seçilen Yönetim Kurulu’na yedi gün içinde teslim etmekten sorumludur.

 

B) Genel Kurul’un Oy kullanma ve Karar Alma Usul ve Şekilleri

Genel Kurul’da, aksine karar alınmamışsa, oylamalar açık olarak yapılır. Açık oylamada,  Genel Kurul başkanının belirteceği yöntem uygulanır.

Gizli oylama yapılacak olması durumunda ise, toplantı başkanı tarafından mühürlenmiş kâğıtlar veya oy pusulaları üyeler tarafından gereği yapıldıktan sonra içi boş bir kaba atılır ve oy vermenin bitiminden sonra açık dökümü yapılarak sonuç belirlenir.

Genel Kurul kararları, toplantıya katılan üyelerin salt çoğunluğuyla alınır. Şu kadar ki, tüzük değişikliği ve derneğin feshi kararları, ancak toplantıya katılan üyelerin üçte iki çoğunluğuyla alınabilir.

​

C) Toplantısız veya Çağrısız Alınan Kararlar

Bütün üyelerin bir araya gelmeksizin yazılı katılımıyla alınan kararlar ile dernek üyelerinin tamamının bu tüzükte yazılı çağrı usulüne uymaksızın bir araya gelerek aldığı kararlar geçerlidir.

Bu şekilde karar alınması olağan toplantı yerine geçmez.

​
 

B-YÖNETİM KURULU

Madde 15:

Yönetim Kurulu’nun Oluşturulması, Görev ve Yetkileri

A) Yönetim Kurulu’nun Oluşturulması

Yönetim Kurulu, beş asıl ve beş yedek üye olarak Genel Kurul tarafından seçilir.

Yönetim Kurulu, seçimden sonraki ilk toplantısında bir kararla görev bölüşümü yaparak başkan, başkan yardımcısı, sekreter, sayman ve üye’yi belirler.

Yönetim Kurulu, tüm üyelerin haber edilmesi şartıyla her zaman toplantıya çağrılabilir. Üye tamsayısının yarısından bir fazlasının hazır bulunması ile toplanır. Kararlar, toplantıya katılan üye tam sayısının salt çoğunluğu ile alınır.

Yönetim Kurulu asıl üyeliğinde istifa veya başka sebeplerden dolayı boşalma olduğu takdirde Genel Kurul’da aldığı oy çokluğu sırasına göre yedek üyelerin göreve çağrılması mecburidir.

 

B) Yönetim Kurulu’nun Görev ve Yetkileri

Yönetim Kurulu aşağıdaki hususları yerine getirir:

1. Derneği temsil etmek veya bu hususta kendi üyelerinden bir veya birkaçına yetki vermek,

2. Gelir ve gider hesaplarına ilişkin işlemleri yapmak ve gelecek döneme ait bütçeyi hazırlayarak Genel Kurul’a sunmak,

3. Derneğin çalışmaları ile ilgili yönetmelikleri hazırlayarak Genel Kurul onayına sunmak

4. Genel Kurul’un verdiği yetki ile taşınmaz mal satın almak, derneğe ait taşınır ve taşınmaz malları satmak, bina veya tesis inşa ettirmek, kira sözleşmesi yapmak, dernek lehine rehin ipotek veya ayni haklar tesis ettirmek,

5. Gerekli görülen yerlerde temsilcilik açılmasını sağlamak

6. Genel Kurul’da alınan kararları uygulamak,

7. Her faaliyet yılı sonunda derneğin işletme hesabı tablosu veya bilanço ve gelir tablosu ile Yönetim Kurulu çalışmalarını açıklayan raporunu düzenlemek, toplandığında Genel Kurul’a sunmak,

8. Bütçenin uygulanmasını sağlamak,

9. Derneğe üye alınması veya üyelikten çıkarılma hususlarında karar vermek.

10. Derneğin amacını gerçekleştirmek için her çeşit kararı almak ve uygulamak,

11. Mevzuatın kendisine verdiği diğer görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak,

Yönetim Kurulu, gerekli gördüğü yerlerde dernek faaliyetlerini yürütmek amacıyla temsilcilik açılmasına karar verebilir. Temsilciliğin adresi, Yönetim Kurulu kararıyla temsilci olarak görevlendirilen kişi veya kişiler tarafından o yerin mülkî idare amirliğine yazılı olarak bildirilir. Temsilcilik, dernek Genel Kurulu’nda temsil edilmez.

​

Denetleme Kurulunun Oluşturulması, Görev ve Yetkileri

MADDE 16:

A) Oluşturulması

Denetim Kurulu, üç asil ve üç yedek üye olarak Genel Kurul tarafından seçilir.

Denetim Kurulu asil üyeliğinde istifa veya başka sebeplerden dolayı boşalma olduğu takdirde Genel Kurul’da aldığı oy çokluğu sırasına göre yedek üyelerin göreve çağrılması mecburidir.

Denetim Kurulu salt çoğunlukla toplanabilir ve kararlar katılanların salt çoğunluğuyla alınır. Oyların eşitliği halinde Başkanın katıldığı görüş çoğunluk sayılır

B) Görev ve Yetkileri

Denetleme Kurulu; derneğin, tüzüğünde gösterilen amaç ve amacın gerçekleştirilmesi için sürdürüleceği belirtilen çalışma konuları doğrultusunda faaliyet gösterip göstermediğini, defter, hesap ve kayıtların mevzuata ve dernek tüzüğüne uygun olarak tutulup tutulmadığını dernek tüzüğünde tespit edilen esas ve usullere göre ve bir yılı geçmeyen aralıklarla denetler ve denetim sonuçlarını bir rapor halinde Yönetim Kurulu’na ve toplandığında Genel Kurul’a sunar.

Denetleme Kurulu, gerektiğinde Genel Kurul’u toplantıya çağırır.

 

Derneğin İç Denetimi

Madde 17:

Dernekte Genel Kurul, Yönetim Kurulu veya Denetim Kurulu tarafından iç denetim yapılabileceği gibi, bağımsız denetim kuruluşlarına da denetim yaptırılabilir. Genel Kurul, Yönetim Kurulu veya bağımsız denetim kuruluşlarınca denetim yapılmış olması, Denetim Kurulu’nun yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.

Denetim Kurulu tarafından en geç yılda bir defa derneğin denetimi gerçekleştirilir. Genel Kurul veya Yönetim Kurulu, gerek görülen hallerde denetim yapabilir veya bağımsız denetim kuruluşlarına denetim yaptırabilir.

 

DERNEĞİN DEFTER TUTMA ESAS VE USULLERİ VE TUTULACAK DEFTERLER

Madde 18:

Defter tutma esasları;

Dernekte, işletme hesabı esasına göre defter tutulur. Ancak, yıllık brüt gelirin Dernekler Yönetmeliğinin 31. Maddesinde belirtilen haddi aşması durumunda takip eden hesap döneminden başlayarak bilanço esasına göre defter tutulur.

Bilanço esasına geçilmesi durumunda, üst üste iki hesap döneminde yukarıda belirtilen haddin altına düşülürse, takip eden yıldan itibaren işletme hesabı esasına dönülebilir.

Yukarıda belirtilen hadde bağlı kalmaksızın Yönetim Kurulu kararı ile bilanço esasına göre defter tutulabilir.

Derneğin ticari işletmesi açılması durumunda, bu ticari işletme için, ayrıca Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre defter tutulur.

 

Kayıt Usulü

Derneğin defter ve kayıtları Dernekler Yönetmeliği’nde belirtilen usul ve esasa uygun olarak tutulur.

 

Tutulacak Defterler

Dernekte, aşağıda yazılı defterler tutulur.

a) İşletme hesabı esasında tutulacak defterler ve uyulacak esaslar aşağıdaki gibidir:

1.    Karar Defteri: Yönetim Kurulu kararları tarih ve numara sırasıyla bu deftere yazılır ve kararların altı toplantıya katılan üyelerce imzalanır.

2.    Üye Kayıt Defteri: Derneğe üye olarak girenlerin kimlik bilgileri, derneğe giriş ve çıkış tarihleri bu deftere işlenir. Üyelerin ödedikleri giriş ve yıllık aidat miktarları bu deftere işlenebilir.

3.    Evrak Kayıt Defteri: Gelen ve giden evraklar, tarih ve sıra numarası ile bu deftere kaydedilir. Gelen evrakın asılları ve giden evrakın kopyaları dosyalanır. Elektronik posta yoluyla gelen veya giden evraklar çıktısı alınmak suretiyle saklanır.

4.    İşletme Hesabı Defteri: Dernek adına alınan gelirler ve yapılan giderler açık ve düzenli olarak bu deftere işlenir.

5.    Alındı Belgesi Kayıt Defteri: Alındı belgelerinin seri ve sıra numaraları, bu belgeleri alan ve iade edelerin adı, soyadı ve imzaları ile aldıkları ve iade ettikleri tarihler bu deftere işlenir.

6.    Demirbaş Defteri: Derneğe ait demirbaşların edinme tarihi ve şekli ile kullanıldıkları veya verildikleri yerler ve kullanım sürelerini dolduranların kayıttan düşürülmesi bu deftere işlenir.

Alındı Belgesi Kayıt Defteri ile Demirbaş Defteri’nin tutulması zorunlu değildir.

 

b) Bilanço esasında tutulacak defterler ve uyulacak esaslar aşağıdaki gibidir:

1.    (a) bendinin 1, 2 ve 3 üncü alt bentlerinde kayıtlı defterler bilanço esasında defter tutulması durumunda da tutulur.

2.    Yevmiye Defteri ve Büyük Defter: Bu defterlerin tutulma usulü ile kayıt şekli Vergi Usul Kanunu ile bu Kanununun Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye istinaden yayımlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleri esaslarına göre yapılır.

 

Defterlerin Tasdiki

Dernekte, tutulması zorunlu olan defterler (Büyük Defter hariç), kullanmaya başlamadan önce il dernekler müdürlüğüne veya notere tasdik ettirilir. Bu defterlerin kullanılmasına sayfaları bitene kadar devam edilir ve defterlerin ara tasdiki yapılmaz. Ancak, bilanço esasına göre tutulan Yevmiye Defteri’nin kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda, her yıl yeniden tasdik ettirilmesi zorunludur.

​

Gelir Tablosu ve Bilanço Düzenlenmesi

İşletme hesabı esasına göre kayıt tutulması durumunda yılsonlarında (31 Aralık) (Dernekler Yönetmeliği EK-16’da belirtilen) “İşletme Hesabı Tablosu” düzenlenir. Bilanço esasına göre defter tutulması durumunda ise, yılsonlarında (31 Aralık), Maliye Bakanlığınca yayımlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerini esas alarak bilanço ve gelir tablosu düzenlenir.

​

Derneğin Gelir ve Gider İşlemleri

Madde 19:

A- Gelir ve gider belgeleri

Gelir ve gider belgeleri;

Dernek gelirleri, (Dernekler Yönetmeliği EK- 17’de örneği bulunan) “Alındı Belgesi” ile tahsil edilir. Dernek gelirlerinin bankalar aracılığı ile tahsili halinde banka tarafından düzenlenen dekont veya hesap özeti gibi belgeler alındı belgesi yerine geçer.

Dernek giderleri ise fatura, perakende satış fişi, serbest meslek makbuzu gibi harcama belgeleri ile yapılır. Ancak derneğin, Gelir Vergisi Kanununun 94’üncü maddesi kapsamında bulunan ödemeleri için Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre gider pusulası, bu kapsamda da bulunmayan ödemeleri için (Dernekler Yönetmeliği EK-13’te örneği bulunan) “Gider Makbuzu” veya “Banka Dekontu” gibi belgeler harcama belgesi olarak kullanılır.

Dernek tarafından kişi, kurum veya kuruluşlara yapılacak bedelsiz mal ve hizmet teslimleri (Dernekler Yönetmeliği EK-14’te örneği bulunan) “Ayni Yardım Teslim Belgesi” ile yapılır. Kişi, kurum veya kuruluşlar tarafından derneğe yapılacak bedelsiz mal ve hizmet teslimleri ise (Dernekler Yönetmeliği EK-15’te örneği bulunan) “Ayni Bağış Alındı Belgesi” ile kabul edilir.

 

B- Yetki Belgesi

Alındı Belgeleri

Dernek gelirlerinin tahsilinde kullanılacak “Alındı Belgeleri” (Dernekler Yönetmeliği EK- 17’de gösterilen biçim ve ebatta) Yönetim Kurulu kararıyla, matbaaya bastırılır.

Alındı belgelerinin bastırılması ve kontrolü, matbaadan teslim alınması, deftere kaydedilmesi, eski ve yeni saymanlar arasında devir teslimi ve alındı belgesi ile dernek adına gelir tahsil edecek kişi veya kişiler tarafından bu alındı belgelerinin kullanımına ve toplanılan gelirlerin teslimine ilişkin hususlarda Dernekler Yönetmeliği’nin ilgili hükümlerine göre hareket edilir.

 

Yetki Belgesi

Yönetim Kurulu asıl üyeleri hariç, dernek adına gelir tahsil edecek kişi veya kişiler, yetki süresi de belirtilmek suretiyle, Yönetim Kurulu kararı ile tespit edilir. Gelir tahsil edecek kişilerin açık kimliği, imzası ve fotoğraflarını ihtiva eden (Dernekler Yönetmeliği Ek-19’da yer alan) “Yetki Belgesi” dernek tarafından iki nüsha olarak düzenlenerek, dernek Yönetim Kurulu başkanınca onaylanır. Yönetim Kurulu asıl üyeleri yetki belgesi olmadan gelir tahsil edebilir.

Yetki belgelerinin süresi Yönetim Kurulu tarafından en çok bir yıl olarak belirlenir. Süresi biten yetki belgeleri birinci fıkraya göre yenilenir. Yetki belgesinin süresinin bitmesi veya adına yetki belgesi düzenlenen kişinin görevinden ayrılması, ölümü, işine veya görevine son verilmesi gibi hallerde, verilmiş olan yetki belgelerinin dernek Yönetim Kurulu’na bir hafta içinde teslimi zorunludur. Ayrıca, gelir toplama yetkisi Yönetim Kurulu kararı ile her zaman iptal edilebilir.”

 

Gelir ve Gider Belgelerinin Saklama Süresi;

Defterler hariç olmak üzere, dernek tarafından kullanılan alındı belgeleri, harcama belgeleri ve diğer belgeler özel kanunlarda belirtilen süreler saklı kalmak üzere, kaydedildikleri defterlerdeki sayı ve tarih düzenine uygun olarak 5 yıl süreyle saklanır.

 

DERNEK GELİRLERİ VE GELİR KAYNAKLARI İÇİN GEÇERLİ İLKELER

Madde 20: 

A) Derneğin gelir kaynakları aşağıda sayılmıştır.

1. Üye Aidatı: Üyelerden, işsiz ve öğrenci olanlardan yıllık 60 TL, çalışanlardan ve sabit geliri olanlardan 120 TL aidat alınır. Aidat, üyeliğe kabul tarihinden itibaren, isteğe bağlı olarak aylık taksitler olarak ya da yıllık peşin olarak bir defada alınır.

2. Gerçek ve tüzel kişilerin kendi isteği ile derneğe yaptıkları bağış ve yardımlar,

3. Dernek tarafından tertiplenen çay ve yemekli toplantı, gezi ve eğlence, temsil, konser, spor yarışması ve konferans gibi faaliyetlerden sağlanan gelirler,

4. Derneğin mal varlığından elde edilen gelirler,

5. Yardım toplama hakkındaki mevzuat hükümlerine uygun olarak toplanacak bağış ve yardımlar,

6. Derneğin, amacını gerçekleştirmek için ihtiyaç duyduğu geliri temin etmek amacıyla giriştiği ticari faaliyetlerden elde edilen kazançlar,

7. Diğer gelirler.

 

B) Derneğin gelir kaynakları için geçerli ilkeler:

• Derneğin bağımsızlığını, tarafsızlığını ve inandırıcılığını tehlikeye atacak nitelikte olan ya da olduğundan şüphe duyulan gelirler kabul edilemez. Ayrıca Derneğin işbirliği yaptığı kuruluşların politika ve prensipleri ile her türlü hizmet ve mal üretim aşamalarında insan hakları, ayrımcılık, cinsiyet istismarı, çevre/doğanın korunması gibi konularda özen göstermiş olmalarına titizlikle dikkat eder.

• Derneğin gelir kaynakları açısından tek bir desteğe bağımlılıktan kaçınmak için gerekli tedbirleri alır.

 

Derneğin Borçlanma Usulleri

Madde 21:

Dernek amacını gerçekleştirmek ve faaliyetlerini yürütebilmek için ihtiyaç duyulması halinde Yönetim Kurulu kararı ile borçlanma yapabilir. Bu borçlanma kredili mal ve hizmet alımı konularında olabileceği gibi nakit olarak da yapılabilir. Ancak bu borçlanma, derneğin gelir kaynakları ile karşılanamayacak miktarlarda ve derneği ödeme güçlüğüne düşürecek nitelikte yapılamaz.

​
 

Derneğin Feshi ve Mal Varlığının Tasfiye Şekli

Madde 22:

Genel Kurul, her zaman derneğin feshine karar verebilir.

Genel Kurul’da fesih konusunun görüşülebilmesi için Genel Kurul’a katılma hakkı bulunan üyelerin 2/3 çoğunluğu aranır. Çoğunluğun sağlanamaması sebebiyle toplantının ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, bu toplantıya katılan üye sayısı, yönetim ve denetim kurulları üye tam sayısının iki katından az olamaz.

Fesih kararının alınabilmesi için gerekli olan karar çoğunluğu, toplantıya katılan ve oy kullanma hakkı bulunan üyelerin oylarının 2/3’ü’dür. Genel Kurul’da fesih kararı oylaması açık olarak yapılır.

 

Tasfiye İşlemleri

Genel Kurul tarafından fesih kararı verildiğinde, derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi son Yönetim Kurulu üyelerinden oluşan Tasfiye Kurulu tarafından yapılır. Bu işlemlere, feshe ilişkin Genel Kurul kararının alındığı veya kendiliğinden sona erme halinin kesinleştiği tarihten itibaren başlanır. Tasfiye süresi içinde bütün işlemlerde dernek adında “Tasfiye Halinde Sivil ve Ekolojik Haklar Derneği” ibaresi kullanılır.

Tasfiye Kurulu, mevzuata uygun olarak derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi işlemlerini baştan sonuna kadar tamamlamakla görevli ve yetkilidir. Bu kurul, önce derneğin hesaplarını inceler. İnceleme esnasında derneğe ait defterler, alındı belgeleri, harcama belgeleri, tapu ve banka kayıtları ile diğer belgelerinin tespiti yapılarak varlık ve yükümlülükleri bir tutanağa bağlanır. Tasfiye işlemleri sırasında derneğin alacaklılarına çağrıda bulunulur ve varsa malları paraya çevrilerek alacaklılara ödenir. Derneğin alacaklı olması durumunda alacaklar tahsil edilir. Alacakların tahsil edilmesi ve borçların ödenmesinden sonra kalan tüm para, mal ve hakları, Genel Kurul’da belirlenen yere devredilir. Genel Kurul’da, devredilecek yer belirlenmemişse derneğin bulunduğu ildeki amacına en yakın ve fesih edildiği tarihte en fazla üyeye sahip derneğe devredilir.

Tasfiyeye ilişkin tüm işlemler tasfiye tutanağında gösterilir ve tasfiye işlemleri, mülki idare amirliklerince haklı bir nedene dayanılarak verilen ek süreler hariç üç ay içinde tamamlanır.

Derneğin para, mal ve haklarının tasfiye ve intikal işlemlerinin tamamlanmasını müteakip Tasfiye Kurulu tarafından durumun yedi gün içinde bir yazı ile dernek merkezinin bulunduğu yerin mülki idare amirliğine bildirilmesi ve bu yazıya tasfiye tutanağının da eklenmesi zorunludur.

Derneğin defter ve belgelerini Tasfiye Kurulu sıfatıyla son Yönetim Kurulu üyeleri saklamakla görevlidir. Bu görev, bir Yönetim Kurulu üyesine de verilebilir. Bu defter ve belgelerin saklanma süresi beş yıldır.

 

Tüzüğün Ne Şekilde Değiştirileceği

Madde 23:

Tüzük değişikliği Genel Kurul kararı ile yapılabilir.

Genel Kurul’da tüzük değişikliği yapılabilmesi için Genel Kurul’a katılma hakkı bulunan üyelerin 2/3 çoğunluğu aranır. Çoğunluğun sağlanamaması sebebiyle toplantının ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, bu toplantıya katılan üye sayısı, Yönetim ve Denetim kurulları üye tam sayısının iki katından az olamaz.

Tüzük değişikliği için gerekli olan karar çoğunluğu toplantıya katılan ve oy kullanma hakkı bulunan üyelerin oylarının 2/3’ü’dür. Genel Kurul’da tüzük değişikliği oylaması açık olarak yapılır.

 

Hüküm Eksikliği

Madde 24:

Bu tüzükte belirtilmemiş hususlarda Dernekler Kanunu, Türk Medeni Kanunu ve bu Kanunlara atfen çıkartılmış olan Dernekler Yönetmeliği ve ilgili diğer mevzuatın dernekler hakkındaki hükümleri uygulanır.