Almanya Dışişleri Bakanlığı’nın yurtdışı Alman okulları için açtığı ‘’Bugün İçin Hatırlamak’’ tarih yarışması için İELEV Özel Lisesi’nde 16 öğrenci ‘’Ayrımcılığın Gözlerine Bakmak’' isimli projelerini hazırladılar. Almanya Dışişleri Bakanlığı tarafından finanse edilen proje kapsamında bir araya gelen öğrenciler 2020 Ocak ayında İstanbul’un Balat bölgesini odağına alan 3 günlük bir Hafıza Yürüyüşü eğitimi aldılar. İlk gün İELEV’de gerçekleştirilen eğitim sırasında eğitim katılımcıları hafıza, mekan hafızası, hatırlama, unutma pratikleri, sözlü tarih, eleştirel tarih yazımı, mülakat ve araştırma tekniklerinin yanı sıra çekim teknikleri hakkında bilgilendirildiler.
Eğitimin ikinci gününde saha çalışmalarını gerçekleştiren öğrenciler, Balat’ta büyümüş gazeteci/yazar Ersin Kalkan’ın rehberliğinde bölgede bir Hafıza Yürüyüşü yaptıktan sonra sokak röpörtajlarını tamamladılar. Eğitimin üçüncü günü Kadıköy Belediyesi’ne ait Tasarım Atölyesi Kadıköy (TAK) merkezinde montaj eğitimlerini tamamlayan katılımcılar, filmlerinin montajı üzerinde çalışarak, 2 ayrı kısa belgesel hazırladılar. Tamamlanan filmler SEHAK Youtube kanalının yanı sıra projenin web sayfasında yayınlanırken, film gösterimi yine Tasarım Atölyesi Kadıköy (TAK)’de gerçekleştirildi.
Katılımcı gruplarından biri “Balat'ta Bir Söylenti” adlı, Balat’ta, hala bir söylenti mi yoksa gerçek mi olduğu bilinmeyen Balat fırınlarını konu edinen bir belgesel hazırladılar. İkinci Dünya Savaşı yıllarında ekmek fırını olarak inşa edilmeye başlandığı söylenen yapının, dönemin antisemit atmosferi sonucunda insan yakma fırınları olarak yapılmakta olduğu söylentisi kulaktan kulağa dolaşmaya başlar. Naziler gibi Türklerin de kendilerini yakacağını düşünen pek çok Yahudi bu korkuyu yüreğinde hissetmiş, sözlü tarih anlatılarına dahi konu etmiştir. Varlık Vergisi’ni ödeyemeyenlerin sürgün edildiği Erzurum Aşkale’de bulunan toplama kampının Naziler tarafından yapılmış olması, dönem gazeteciliğine antisemitizmin ve Nazi hayranlığının hakim olması bu korkuyu daha da pekiştirir. Savaşın bitimiyle inşaatı duran yapı uzun yıllar atıl olarak kalır, yıllar sonra depo olarak kullanılmaya başlanır ve sonunda Bedrettin Dalan’ın belediye başkanlığı yaptığı dönemde yıkılarak ortadan kaldırılır. Günümüzde Balat Fırınlarının yapım amacı gizemi hala korumaktadır. İstanbul Balat’ta Yahudi kültürü ve mirasını konu alan Balat'ta Bir Söylenti filmi, Balat Hafıza Yürüyüşü eğitimi katılımcıları Zeynep Köksal, Çisem Açıkgöz, İdil Akdemir, Arda Cemiloğlu, Eda Nil Taşçı, Mehmet Yaralı, Tibet Şahin tarafından hazırlanmıştır. Film için katılımcılar, Balat’ta pek çok kişiyle röportajlar gerçekleştirerek binanın tarihi ile ilgili sorulara yanıt almaya çalışmış, “Balat Fırınları”nı tartışmaya açmışlardır.
Katılımcı gruplardan diğeri ise “Geriye Kalan” adlı filmde Balat’ta Yahudi kültür mirasını konu edindiler. Bizans döneminden bu yana bir Yahudi mahallesi olarak bilinen Balat, 1960’lı yıllara kadar kalabalık bir Yahudi topluluğuna ev sahipliği yapmanın yanı sıra aynı zamanda 14 sinagogu da sınırları içinde barındıran bir semttir. Günümüzde semtte varlığını sürdüren birçok yapının üzerinde hala Yahudiler’den kalan izler ve sembolleri görebilmek mümkündür. Yahudiler’in yanı sıra birçok farklı etnik grubun da bir arada yaşadığı bir Balat’ın kültürel dokusu başta Yahudiler olmak üzere çeşitli etnik grupların varlığı ile şekillenmiştir. İstanbul Balat’ta Yahudi kültürü ve mirasını konu alan Geriye Kalan filmi, Balat Hafıza Yürüyüşü eğitimi katılımcıları Defne Selen Akdemir, Dilara Balcı, Su Ilgın Demir, Selin Eylem Satar, Can Zeytinoğlu, Şükrü Ergün Eraslan tarafından hazırlandı. Film için katılımcılar, Balat’ta pek çok kişiyle röportajlar gerçekleştirerek binanın tarihi ile ilgili sorulara yanıt almaya çalıştılar.