Almanca’da “Stolperstein”, İngilizce’de “Stumbling Stone” ve Türkçe’de “Tökezleme taşı” olarak bilinen taşlar, Almanya başta olmak üzere Avusturya, Belçika, Hırvatistan, Çek Cumhuriyeti, Finlandiya, Yunanistan, İtalya, Macaristan, Litvanya, Lüksemburg, Moldova, Hollanda, Norveç, Polonya, Romanya, Rusya, Slovakya, Slovenya, İspanya, İsviçre, Ukrayna gibi pek çok ülkede, 1200’den fazla yerde karşımıza çıkan kaldırımlara döşenen Holokost anıtlarıdır. Sanatçı Gunter Demnig tarafından, 1996 yılında Berlin’de sembolik bir sanat projesi olarak başlatılan Tökezleme taşları bugün toplamda 80.000’in üzerinde bir sayıya ulaşmış durumdadır. Bu da Tökezleme taşlarının, dünyanın en büyük, tek bir merkezden oluşmayan, dağınık yapılı anıtı ünvanına sahip olmasını sağlar.
Holokost kurbanlarının öldürülmeden ya da ölüm kamplarına götürülmeden önce yaşadıkları evlerin, yapıların önündeki kaldırımlara döşenen Tökezleme Taşları’nın her biri “Burada ….. Yaşadı” kalıbı ile Holokost kurbanlarının isimlerini yaşatmaktadır. Gunter Demnig, Yahudilerin Kutsal kitabı Talmud’dan alıntılayarak “bir kişinin adı unutulduğu zaman öleceği” sözünden hareketle projeyi başlattığını anlatırken, bu proje ile amacının Holokost kurbanlarını anmak ve anılarını yaşatmak olduğunu söyler. Avrupa’nın dört bir yanındaki bu Tökezleme Taşları, yoldan geçenleri Holokost kurbanlarını hatırlamaya, anmaya teşvik etmektedir.
Tökezleme Taşları filminin hazırlandığı Berlin Hafıza Yürüyüşü, Avrupa Birliği tarafından finanse edilmiş olan “Anne Frank’ın yaşam öyküsü üzerinden temel haklar ve demokratik değerler öğretimi” projesi kapsamında, 8 – 11 Şubat 2018 tarihlerinde gerçekleştirilmiştir.
Berlin’de Yahudi yaşamını ve Nazi döneminde Yahudilere yönelik baskı ve katliamları anmak için yapılan Tökezleme taşlarını ve Türkiye’den Almanya’ya göç etmiş Yahudi Behar ailesinin izni sürmeye çalışan Tökezleme Taşları filmi, Hafıza Yürüyüşü eğitimi katılımcıları F. Işıl Demirel, F. Levent şensever, Gül Dönmez, Mehmet Doğan ve Özden Dönmez tarafından hazırlanmıştır. Film için katılımcılar, Berlin’de, Behar Ailesinin öldürülmeden önce yaşadıkları yapının önünde ve onlar adına kaldırıma inşa edilmiş Tökezleme Taşlarının etrafında pek çok kişiyle mülakatlar gerçekleştirerek Tökezleme Taşları ‘nın bir anıt olarak anlamı, hissettirdikleri ve ifade ettikleri ile ilgili sorulara yanıt almaya çalışmış ve Almanya’da Holokost’a dair hafıza ve yüzleşme kültürünü de tartışmaya açmışlardır.
Tökezleme Taşları Hafıza Yürüyüşü filmi için, katılımcılara Tökezleme Taşları Projesi Koordinatörü Paul de Haan Berlin sokaklarında rehberlik ederken, Tökezleme Taşları sanatçısı Michael Friedrichs-Friedlaender ise katılımcıları atölyesinde ağırlayarak onları proje hakkında bilgilendirdi.